Gỗ mun từ lâu đã được xem là một trong những loại gỗ quý hiếm bậc nhất tại Việt Nam và nhiều quốc gia châu Á. Với màu sắc đặc trưng, độ cứng vượt trội và giá trị phong thủy cao, loại gỗ này thường xuất hiện trong các sản phẩm nội thất cao cấp, đồ mỹ nghệ và vật phẩm tâm linh. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ gỗ mun là gì, có bao nhiêu loại, chất lượng ra sao và có thực sự “tốt” như lời đồn hay không.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu đầy đủ và chính xác nhất về gỗ mun: từ nguồn gốc, đặc điểm, phân loại, ứng dụng, giá thành cho đến ý nghĩa phong thủy và cách bảo quản.
Gỗ mun là gì?
Gỗ mun là loại gỗ tự nhiên quý hiếm, thuộc nhóm cây thân gỗ lớn, sinh trưởng rất chậm. Tại Việt Nam, loại gỗ này thường được xếp vào nhóm I – nhóm gỗ quý, có giá trị kinh tế và giá trị sử dụng cao.
Cây gỗ mun phân bố chủ yếu tại các khu rừng nhiệt đới ở Đông Nam Á như Việt Nam, Lào, Campuchia, Myanmar, và một số nước châu Phi. Do bị khai thác nhiều trong quá khứ, hiện nay gỗ này ngày càng khan hiếm, nhiều loại đã được đưa vào danh sách bảo vệ.
Điểm đặc trưng nổi bật nhất của loại gỗ này là màu đen sẫm hoặc đen tuyền, tạo cảm giác sang trọng, huyền bí và quyền uy. Chính điều này khiến gỗ thường được ưa chuộng trong các sản phẩm mang tính phong thủy và tâm linh.
Đặc điểm của gỗ mun
Màu sắc và vân gỗ
Đây là loại gỗ có màu sắc khá đa dạng tùy từng loại, phổ biến nhất là đen tuyền, đen ánh nâu hoặc đen xen kẽ vân sáng. Một số loại gỗ mun khi mới khai thác có màu nhạt, sau một thời gian tiếp xúc với không khí sẽ sẫm dần và chuyển sang màu đen đặc trưng.
Vân gỗ thường mịn, không quá rõ như gỗ hương hay gỗ trắc, nhưng lại tạo cảm giác chắc chắn và liền khối. Với một số loại như mun hoa hay mun sọc, vân gỗ hiện rõ thành các đường vân độc đáo, có giá trị thẩm mỹ cao.
Độ cứng và trọng lượng
Đây là loại gỗ nổi tiếng là rất cứng và nặng, cầm chắc tay. Tỷ trọng gỗ cao khiến gỗ có khả năng chịu lực tốt, ít bị móp méo khi va đập. Đây cũng là lý do việc gia công gỗ mun đòi hỏi tay nghề cao và công cụ chuyên dụng.
Độ bền
Nếu được xử lý và bảo quản đúng cách có thể sử dụng hàng chục, thậm chí hàng trăm năm. Gỗ ít bị mối mọt, ít chịu tác động của môi trường hơn nhiều loại gỗ thông thường.
Mùi gỗ
Gỗ này hầu như không có mùi hắc hay mùi tinh dầu mạnh như gỗ hương. Khi mới cắt, một số loại có mùi hơi ngai ngái nhẹ, nhưng sẽ nhanh chóng mất đi.
Các loại gỗ mun phổ biến hiện nay
Trên thị trường hiện nay, gỗ mun không chỉ có một loại duy nhất mà được chia thành nhiều dòng khác nhau dựa trên màu sắc, vân gỗ và nguồn gốc.
1. Gỗ mun đen
Đây là loại gỗ quý hiếm nhất, có màu đen tuyền gần như tuyệt đối. Gỗ đen rất ít vân, bề mặt mịn và nặng. Chính vì độ hiếm cao nên giá gỗ mun đen thường ở mức rất cao và khó tìm được khối gỗ lớn.
2. Gỗ mun hoa
,Loại gỗ này có nền đen xen lẫn các đường vân nâu, vàng hoặc xám, tạo hoa văn tự nhiên rất đẹp mắt. Loại gỗ này được ưa chuộng trong chế tác mỹ nghệ và đồ nội thất nhỏ nhờ tính thẩm mỹ cao.
3. Gỗ mun sừng
Gỗ này có màu đen ánh nâu, bề mặt bóng và vân gỗ mịn. Loại này thường được dùng làm tay vịn, chuôi dao, nhạc cụ hoặc đồ thủ công cao cấp.
4. Gỗ mun sọc
Đặc trưng bởi các đường sọc đen – nâu chạy dọc thân gỗ có vẻ đẹp độc đáo, khác biệt so với mun đen truyền thống. Giá trị của gỗ này thấp hơn mun đen nhưng vẫn thuộc nhóm gỗ quý.
Gỗ mun có tốt không?
Ưu điểm lớn nhất của gỗ này là độ bền vượt thời gian. Gỗ rất cứng, chịu lực tốt, ít bị mối mọt và không dễ biến dạng. Ngoài ra, màu sắc đen tự nhiên mang lại vẻ sang trọng, cổ điển, phù hợp với các không gian cao cấp.
Loại gỗ này còn có giá trị phong thủy cao, thường được xem là loại gỗ mang năng lượng mạnh, có khả năng trấn trạch và bảo vệ gia chủ.
Một số loại gỗ mun nếu không được xử lý kỹ có thể bị nứt trong quá trình sử dụng, đặc biệt ở môi trường khô nóng.
Ứng dụng của gỗ mun trong đời sống
Nội thất cao cấp
Gỗ mun được sử dụng để làm bàn ghế, tủ, giường, kệ trang trí trong các không gian sang trọng. Tuy nhiên, do màu đen đặc trưng, gỗ này thường phù hợp với phong cách cổ điển, tân cổ điển hoặc không gian mang tính trầm mặc.
Đồ mỹ nghệ và tượng gỗ
Tượng Phật, tượng linh vật, đồ thờ cúng bằng gỗ mun rất được ưa chuộng vì vừa bền, vừa mang ý nghĩa tâm linh mạnh mẽ.
Trang sức và vật phẩm phong thủy
Vòng tay gỗ mun, tràng hạt, mặt dây chuyền… được nhiều người sử dụng với niềm tin mang lại may mắn, xua đuổi tà khí và bảo vệ người đeo.
Gỗ mun trong phong thủy
Theo quan niệm phong thủy phương Đông, dòng gỗ này mang năng lượng mạnh, có khả năng trấn tà, xua đuổi năng lượng xấu. Màu đen của gỗ tượng trưng cho sự quyền lực, bí ẩn và bảo vệ.
Loại gỗ này thường được cho là phù hợp với người mệnh Mộc và mệnh Thủy. Tuy nhiên, do mang tính trung hòa cao, gỗ mun vẫn có thể sử dụng cho nhiều mệnh khác nhau nếu được chế tác phù hợp.
Giá gỗ mun hiện nay
Giá gỗ mun có sự chênh lệch khá lớn tùy từng loại, nguồn gốc và chất lượng gỗ. Do là dòng gỗ quý, khan hiếm và khó khai thác, giá gỗ này thường dao động từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng, đặc biệt với những loại gỗ đẹp, tuổi cao và ít khuyết điểm.
Trong đó, gỗ mun sừng và mun hoa là hai loại có giá cao nhất, được săn tìm nhiều cho đồ mỹ nghệ và phong thủy. Các loại mun khác như mun sọc, mun đuôi công hay mun đen Nam Phi có mức giá “mềm” hơn, phù hợp cho nội thất và sản xuất quy mô lớn.
Bảng giá tham khảo
(Giá mang tính tham khảo, có thể thay đổi theo thời điểm và thị trường)
- Mun sừng: khoảng 50 – 80 triệu đồng/m³, với hàng tuyển chọn, vân đẹp, ít nứt có thể lên tới 100 – 150 triệu đồng/m³.
- Mun hoa: thường được tính theo kg do giá trị cao, dao động 10 – 15 triệu đồng/kg, hàng cao cấp có thể đạt 15 – 25 triệu đồng/kg.
- Mun sọc: khoảng 30 – 45 triệu đồng/m³ (gỗ hộp, chưa xẻ).
- Mun đuôi công: mềm hơn, giá thấp hơn, khoảng 5 – 15 triệu đồng/m³.
- Mun đen Nam Phi: dao động 40 – trên 100 triệu đồng/m³, tùy độ già gỗ, màu sắc và độ đồng đều của thớ gỗ.
Cách phân biệt gỗ mun thật và giả
Để phân biệt gỗ mun thật và giả, bạn cần kiểm tra màu sắc (mun thật chuyển đen bóng, có vân xanh đen mờ hoặc sọc tự nhiên), trọng lượng (mun thật rất nặng, đanh tay), độ cứng (mun thật khó trầy xước, âm thanh trong) và mùi hương (mun thật có mùi đặc trưng), đặc biệt là chà nhẹ vào mặt đế để lộ vân gỗ uốn lượn không theo quy luật. Gỗ giả thường nhẹ hơn, có vân dại, không thay đổi màu, hoặc lộ vân đỏ/màu khác khi chà nhám
- Màu sắc: gỗ này thật có màu tự nhiên, không đen bóng bất thường
- Trọng lượng: gỗ này rất nặng so với kích thước
- Vân gỗ: vân tự nhiên, không đều như gỗ nhuộm
- Bề mặt: càng dùng lâu càng bóng mịn tự nhiên
- Cần cẩn trọng với các sản phẩm gỗ nhuộm màu giả mun trên thị trường.
Cách bảo quản đồ gỗ mun
Để bảo quản đồ gỗ mun, bạn cần giữ đồ ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và thay đổi nhiệt độ đột ngột để chống nứt nẻ (đặc biệt là gỗ mun sừng), hạn chế ẩm mốc, đồng thời dùng khăn mềm ẩm lau bụi thường xuyên và tránh hóa chất mạnh để duy trì độ bền đẹp tự nhiên theo thời gian.
- Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột
- Không để nơi ẩm ướt kéo dài
- Lau chùi bằng khăn mềm, khô
- Định kỳ đánh bóng nhẹ để giữ độ bền và thẩm mỹ
Gỗ mun là loại gỗ quý hiếm, có giá trị cao về cả kinh tế, thẩm mỹ và phong thủy. Tuy giá thành cao và khó gia công, nhưng nếu sử dụng đúng mục đích và bảo quản tốt, loại gỗ này là lựa chọn xứng đáng cho những ai yêu thích sự bền bỉ, sang trọng và ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
